S4S sẽ bật mí cho bạn về 8 yếu tố của mô hình kinh doanh hoàn chỉnh và giúp bạn hiểu rõ hơn về thành phần cần thiết để xây dựng một mô hình kinh doanh thành công.
Mô hình kinh doanh là gì?
Mô hình kinh doanh là một hoạt động kinh doanh mô tả cách mà một doanh nghiệp hoạt động và tạo ra giá trị để đạt được lợi nhuận.
Nó định nghĩa cách mà các yếu tố như sản phẩm hoặc dịch vụ, khách hàng, cung ứng, tiếp thị và thu nhập tương tác với nhau để tạo nên một mô hình kinh doanh toàn diện.
Mô hình kinh doanh cung cấp một khung làm việc để xác định và định hình các hoạt động và quy trình, từ khâu sản xuất hoặc cung ứng đến tiếp thị và phân phối sản phẩm, nhằm tạo ra giá trị và đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách hiệu quả.
Các mô hình kinh doanh phổ biến hiện nay
Các mô hình kinh doanh phổ biến hiện nay bao gồm:
Mô hình kinh doanh trực tuyến mô hình dịch vụ, mô hình thuê và chia sẻ, mô hình sáng tạo và đổi mới, mô hình freemium, mô hình dịch vụ đám mây, mô hình kinh doanh xã hội, mô hình kinh doanh franchise, mô hình kinh doanh đa cấp.
Trên đây chỉ là một số ví dụ và không đại diện đầy đủ cho toàn bộ các mô hình kinh doanh hiện có, nhưng chúng thể hiện sự đa dạng trong các mô hình kinh doanh phổ biến hiện nay.
Thành phần chính của mô hình kinh doanh
Các thành phần chính của mô hình kinh doanh bao gồm : Phân khúc khách hàng, quan hệ khách hàng, giải pháp giá trị, các kênh kinh doanh, nguồn lực chủ chốt, hoạt động chủ yếu, đối tác chính và cơ cấu chi phí.
Phân khúc khách hàng
Phân khúc khách hàng là quá trình xác định và nhóm hóa khách hàng tiềm năng thành các đối tượng nhỏ hơn dựa trên các đặc điểm chung như độ tuổi, giới tính, sở thích, thu nhập, địa lý, hành vi tiêu dùng, và nhiều yếu tố khác.
Việc phân khúc khách hàng giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu, mong muốn và thị hiếu của từng nhóm khách hàng, từ đó tạo ra giải pháp, sản phẩm và dịch vụ phù hợp nhằm đáp ứng tốt nhất cho mỗi nhóm đó.
Phân khúc khách hàng giúp tối ưu hóa chiến lược tiếp thị, tăng cường tương tác và tạo mối quan hệ chặt chẽ hơn với khách hàng, đồng thời tăng khả năng cạnh tranh và hiệu quả kinh doanh.
Ví dụ: Một công ty thương mại điện tử chuyên bán các sản phẩm công nghệ như điện thoại di động, máy tính và phụ kiện. Họ phân khúc khách hàng thành hai nhóm chính:
Người yêu công nghệ: Đây là nhóm khách hàng yêu thích công nghệ, luôn tìm kiếm những sản phẩm mới nhất và cao cấp.
Người mua sắm tiện lợi: Đây là nhóm khách hàng quan tâm đến sự tiện lợi và giá trị của sản phẩm.
Phân khúc khách hàng giúp công ty tập trung vào từng nhóm mục tiêu và đáp ứng nhu cầu riêng biệt của từng nhóm. Điều này giúp tăng khả năng thu hút và duy trì khách hàng, đồng thời nâng cao hiệu quả kinh doanh trong ngành thương mại điện tử.
Quan hệ khách hàng
Quan hệ khách hàng là mối liên kết giữa doanh nghiệp và khách hàng. Nó bao gồm việc lắng nghe và hiểu nhu cầu khách hàng, cung cấp hỗ trợ và giải đáp thắc mắc.
Quan hệ khách hàng tích cực giúp tăng doanh số, xây dựng thương hiệu và tạo sự khác biệt cạnh tranh. Nó cũng tạo cơ hội để thu hút và duy trì khách hàng. Một quan hệ khách hàng tốt là yếu tố quan trọng trong thành công của một mô hình kinh doanh.
Ví dụ: Việc tổ chức một buổi gặp gỡ khách hàng chia sẻ thông tin mới nhất về sản phẩm và dịch vụ tới. Trong buổi gặp gỡ này, doanh nghiệp có thể giới thiệu các tính năng mới, cải tiến và ưu đãi đặc biệt cho khách hàng.
Qua hoạt động này, doanh nghiệp có thể củng cố mối quan hệ với khách hàng, tạo sự gắn kết và tăng sự trung thành. Ngoài ra có được phản hồi từ buổi gặp gỡ cải thiện sản phẩm.
Giải pháp giá trị
Giải pháp giá trị đề cập đến cách mà một doanh nghiệp cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ có giá trị cho khách hàng. Nó tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu và giải quyết vấn đề của khách hàng một cách hiệu quả và sáng tạo.
Ví dụ: Công ty sản xuất ô tô điện tạo ra một dòng xe có khả năng tự lái và hiệu suất cao. Điều này giúp giảm thiểu tắc nghẽn giao thông, tiết kiệm năng lượng và giảm khí thải ô nhiễm.
Bằng cách cung cấp một giải pháp giá trị, công ty không chỉ đáp ứng nhu cầu vận chuyển cá nhân mà còn đóng góp tích cực vào việc bảo vệ môi trường và tạo ra một hệ thống giao thông thông minh.
Các kênh kinh doanh
Các kênh kinh doanh đề cập đến các phương thức và nền tảng mà doanh nghiệp sử dụng để tiếp cận và tiếp thị sản phẩm hoặc dịch vụ của mình đến khách hàng. Đây là các cầu nối giữa doanh nghiệp và thị trường, và có vai trò quan trọng trong việc đưa sản phẩm đến khách hàng một cách hiệu quả và tối ưu.
Ví dụ: Kênh bán lẻ truyền thống: Bao gồm cửa hàng, siêu thị, đại lý, chợ,…
Kênh bán hàng trực tuyến: Gồm các trang web thương mại điện tử như Shopee, Lazada, …, nền tảng thương mại điện tử như Amazon, eBay, các trang mua sắm trực tuyến, ứng dụng di động và mạng xã hội.
Nguồn lực chủ chốt
Nguồn lực chủ chốt đề cập đến các tài nguyên quan trọng mà một doanh nghiệp sở hữu và sử dụng để thực hiện các hoạt động kinh doanh và đạt được mục tiêu. Đây là các yếu tố quyết định và đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển mô hình kinh doanh.
Ví dụ: Các nguồn lực chủ chốt cơ bản như vốn, nhân lực, công nghệ, cơ sở hạ tầng, …
Hoạt động trọng yếu
Hoạt động trọng yếu là nhóm các hoạt động quan trọng và cốt lõi mà một doanh nghiệp thực hiện để duy trì và phát triển mô hình kinh doanh của mình. Đây là những nhiệm vụ và quy trình mà doanh nghiệp phải thực hiện một cách chính xác và hiệu quả để đạt được các mục tiêu kinh doanh.
Ví dụ: Một số hoạt động trọng yếu như sản xuất cung ứng, tiếp thị quảng bá, quản lý phân phối, dịch vụ khách hàng, quản lý tài chính, quản lý nhân sự, …
Đối tác chính
Đối tác chính là những đơn vị, công ty hoặc tổ chức mà một doanh nghiệp hợp tác, liên kết và tạo mối quan hệ đối tác để đạt được lợi ích chung và hỗ trợ trong các hoạt động kinh doanh. Đối tác chính có thể đóng góp vào sự thành công và phát triển của mô hình kinh doanh.
Ví dụ: Một số loại đối tác chiến lược như nhà cung cấp, đại lý, đối tác sản xuất, đối tác phân phối, đối tác liên kết, đối tác công nghệ, đối tác tài chính, …
Cơ cấu chi phí
Cơ cấu chi phí là sự phân bổ và quản lý các nguồn lực tài chính trong một mô hình kinh doanh. Nó liên quan đến việc xác định, ước lượng và quản lý các khoản chi phí để đảm bảo hiệu quả và lợi nhuận cho doanh nghiệp.
Ví dụ: Một số yếu tố cơ cấu chi phí bao gồm chi phí cố định, chi phí biến đổi, chi phí trực tiếp, chi phí gián tiếp, chi phí tăng trưởng, ….
8 yếu tố của mô hình kinh doanh thành công và bứt phá
8 yếu tố của một mô hình kinh doanh bao gồm: Giá trị kinh doanh, xác định doanh thu, cơ hội thị trường, môi trường cạnh tranh, lợi thế cạnh tranh, chiến lược thi trường, phát triển tổ chức và đội ngũ quản lý.
Giá trị kinh doanh
Giá trị kinh doanh là yếu tố thứ đầu tiên trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh, giá trị kinh doanh đại diện cho lợi ích mà doanh nghiệp mang lại cho khách hàng và các bên liên quan. Nó liên quan đến sự hài lòng và lợi ích mà khách hàng nhận được từ sản phẩm, dịch vụ hoặc giải pháp do doanh nghiệp cung cấp.
Giá trị kinh doanh có thể được đo bằng nhiều cách, bao gồm: Giá trị sản phẩm, giá trị tài chính, giá trị thương hiệu, giá trị khách hàng, giá trị xã hội và môi trường.
Để tạo ra giá trị kinh doanh, doanh nghiệp cần hiểu rõ khách hàng, nắm bắt nhu cầu của họ và cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ đáp ứng đúng yêu cầu đó.
Đồng thời, doanh nghiệp cần tối ưu hóa quá trình sản xuất, quản lý tài chính và xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng và cộng đồng để tạo ra giá trị bền vững và cạnh tranh trong thị trường. Giá trị kinh doanh là yếu tố quan trọng trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh.
Xác định doanh thu
Xác định doanh thu thuộc yếu tố thứ hai trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh. Là quá trình đo lường và tính toán tổng lượng tiền mà một doanh nghiệp kiếm được từ việc bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ trong một khoảng thời gian nhất định.
Doanh thu là một chỉ số quan trọng để đánh giá hiệu quả kinh doanh và sự phát triển của một doanh nghiệp.
Để xác định doanh thu, doanh nghiệp thường lấy giá bán của sản phẩm hoặc dịch vụ nhân với số lượng bán được trong một khoảng thời gian. Công thức tính doanh thu đơn giản như sau:
Doanh thu = Giá bán sản phẩm hoặc dịch vụ x Số lượng bán được. Trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh việc xác định doanh thu được đặt lên hàng đầu nó quyết định không nhỏ đến sự phát triển của doanh nghiệp.
Ví dụ: Cửa hàng điện thoại bán được 14 chiếc Iphone với giá bán 20 triệu/chiếc. Thì doanh thu của cửa hàng = 20 triệu x14 máy Iphone.
Tuy nhiên, trong thực tế, việc xác định doanh thu có thể phức tạp hơn vì có thể có các yếu tố khác nhau ảnh hưởng đến giá bán, như giảm giá, chiết khấu, thuế và phí, và các khoản thu nhập phụ khác.
Xác định doanh thu đúng cách là cực kỳ quan trọng để đo lường hiệu quả kinh doanh, đưa ra quyết định chiến lược và lập kế hoạch tài chính cho doanh nghiệp. Nó cũng giúp doanh nghiệp theo dõi sự phát triển và đánh giá hiệu suất của các chiến dịch bán hàng và tiếp thị.
Cơ hội thị trường
Cơ hội thị trường là yếu tố thứ ba trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh. Nó là những tiềm năng và khả năng mà một doanh nghiệp có thể tận dụng để phát triển và thành công trong môi trường kinh doanh.
Đó là những lợi thế và sự khác biệt mà doanh nghiệp có thể tận dụng để thu hút khách hàng, đối thủ cạnh tranh và đạt được lợi nhuận.
Cơ hội thị trường có thể xuất hiện từ nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm: Nhu cầu thị trường, thay đổi xã hội và công nghệ, sự cạnh tranh, chính sách và quy định, thị trường quốc tế: Mở rộng hoạt động kinh doanh sang thị trường quốc tế có thể mang lại cơ hội mới và khách hàng tiềm năng.
Ví dụ: Trong dịch COVID-19 các doanh nghiệp thương mại điện tử đã nắm bắt cơ hội thị trường để phát triển. Họ đã tận dụng xu hướng tăng trưởng mua sắm trực tuyến và cung cấp các sản phẩm và dịch vụ thông qua các nền tảng trực tuyến, giao hàng tận nơi và các dịch vụ liên quan.
Môi trường cạnh tranh
Môi trường cạnh tranh là yếu tố thứ tư trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh. Trong đó các doanh nghiệp hoạt động và cạnh tranh với nhau để chiếm lĩnh thị trường, thu hút khách hàng và đạt được lợi nhuận.
Môi trường này bao gồm các đối thủ cạnh tranh, những nguy cơ và cơ hội có thể ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của một doanh nghiệp.
Các yếu tố chính trong môi trường cạnh tranh bao gồm: Đối thủ cạnh tranh, sự thay đổi trong nhu cầu và sở thích của khách hàng, các nguy cơ và khó khăn trong môi trường kinh doanh, sự tiến bộ công nghệ, quy định và chính sách.
Lợi thế cạnh tranh
Lợi thế cạnh tranh là yếu tố thứ năm trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh. Là những yếu tố hoặc đặc điểm đặc biệt mà một doanh nghiệp có được so với đối thủ cạnh tranh trong cùng ngành hoạt động.
Lợi thế cạnh tranh giúp doanh nghiệp thu hút khách hàng, tăng trưởng và đạt được sự thành công.
Một số lợi thế cạnh tranh phổ biến bao gồm: Sản phẩm và dịch vụ độc đáo, chi phí cạnh tranh, quy trình sản xuất hiệu quả, thương hiệu mạnh, quan hệ khách hàng tốt, mạng lưới phân phối rộng, năng lực đổi mới.
Ví dụ: Apple mắt của hàng trực tuyến tại thị trường Việt Nam với giá các sản phẩm đắt hơn so với giá các bên bán lẻ. Và để bán được giá đắt hơn Apple đã chọn tính cá nhân hóa là lợi thế cạnh tranh của mình.
Lợi thế cạnh tranh giúp doanh nghiệp xây dựng định vị và nổi bật trong môi trường kinh doanh, tăng khả năng sinh lợi và phát triển bền vững.
Chiến lược thị trường
Chiến lược thị trường là yếu tố thứ sáu trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh. Chiến lược thị trường là kế hoạch và hướng dẫn chi tiết về cách một doanh nghiệp tiếp cận và tương tác với thị trường để đạt được mục tiêu kinh doanh.
Chiến lược thị trường giúp xác định đối tượng khách hàng, tạo lợi thế cạnh tranh, định vị thương hiệu và tạo ra giá trị cho khách hàng.
Một số chiến lược thị trường phổ biến bao gồm: Chiến lược phân khúc hóa thị trường, chiến lược giá cả, chiến lược tiếp thị và quảng cáo, chiến lược phân phối, chiến lược phát triển sản phẩm, chiến lược đối tác và liên kết.
Chiến lược thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc định hình và phát triển doanh nghiệp, tạo ra lợi thế cạnh tranh và thu hút khách hàng. Nó cần được điều chỉnh và điều chỉnh thường xuyên để phù hợp với sự thay đổi của thị trường và môi trường kinh doanh.
Phát triển tổ chức
Phát triển tổ chức là yếu tố thứ bảy trong 8 yếu tổ của mô hình kinh doanh. Nó là quá trình tăng cường và nâng cao khả năng hoạt động và hiệu suất của tổ chức, từ việc mở rộng quy mô, nâng cao năng lực và tăng cường sự chuyên nghiệp trong hoạt động kinh doanh.
Đây là một quá trình toàn diện và liên tục, nhằm đảm bảo rằng tổ chức có đủ sự linh hoạt và sẵn sàng thích ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh.
Phát triển tổ chức bao gồm nhiều khía cạnh như: Mở rộng đội ngũ nhân viên, đào tạo và phát triển nhân lực, xây dựng cấu trúc tổ chức hợp lý, tăng cường quản lý và điều hành hiệu quả, cải thiện quy trình làm việc và áp dụng công nghệ tiên tiến, tạo ra một môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và động lực của nhân viên.
Đội ngũ quản lý
Đội ngũ quản lý là yếu tố cuối cùng trong 8 yếu tố của mô hình kinh doanh. Đóng vai trò quan trọng trong việc điều hành và phát triển tổ chức.
Họ chịu trách nhiệm lãnh đạo, quản lý và định hướng chiến lược cho tổ chức. Đội ngũ quản lý bao gồm các cấp quản lý từ cấp cao nhất đến cấp quản lý trung gian và cấp quản lý cơ sở.
Một đội ngũ quản lý mạnh mẽ và đúng đắn có thể đưa ra các quyết định thông minh, tạo đà phát triển và đồng hành cùng sự thành công của tổ chức.
Tổng kết 8 yếu tố trong mô hình kinh doanh
S4S – Gia sư hỗ trợ sinh viên thương mại điện tử vừa cùng bạn tìm hiểu về mô hình kinh doanh là gì, các loại mô hình kinh doanh phổ biến hiện nay, thành phần chính của mô hình kinh doanh và quan trọng nhất là 8 yếu tố của mô hình kinh doanh.
Hy vọng qua bài viết này bạn sẽ có được nhiều kiến thức bổ ích về 8 yếu tố của mô hình kinh doanh. Bạn có thể áp dụng 8 yếu tố của mô hình kinh doanh vào thực chiến để xem hiệu quả ra sao.
Bạn lên tìm hiểu về các mô hình kinh doanh để áp dụng được 8 yếu tố vào trong mô hình kinh doanh. Và một trong những mô hình kinh doanh bạn cần tìm hiểu đó là mô hình doanh thu tại đây.
Hãy thực hiện ngay đi còn chờ gì nữa. Nếu bạn có câu hỏi gì hãy hãy liên hệ với chúng mình bằng cách ấn.
Bạn cũng có thể nhắn tin trực tiếp qua Fanpage: S4S – Gia sư hỗ trợ sinh viên thương mại điện tử và tham gia Group: Học và Hỏi Digital Marketing TMDT – S4S
