So sánh câu hỏi đóng và câu hỏi mở, ưu điểm, nhược điểm và ví dụ

Trong thế giới của nghiên cứu và giao tiếp, việc chọn lựa giữa câu hỏi đóng và câu hỏi mở có ảnh hưởng sâu sắc đến cách chúng ta thu thập thông tin và hiểu biết . Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá sự khác biệt giữa hai loại câu hỏi này, từ ưu điểm và nhược điểm, đến cách sử dụng hiệu quả. Bằng cách hiểu rõ hơn về tính chất và ứng dụng của cả câu hỏi đóng và câu hỏi mở, bạn sẽ có thêm công cụ để tạo ra các cuộc trò chuyện và các bản nghiên cứu sâu sắc và hiệu quả hơn

Câu hỏi đóng là gì?

Câu hỏi đóng là loại câu hỏi mà người trả lời chỉ có một số lựa chọn cụ thể để chọn, thay vì phải tự do diễn đạt ý kiến của mình. Đây là các câu hỏi mà người hỏi đã định nghĩa trước các phương án trả lời có thể có, và người trả lời chỉ cần chọn lựa giữa các phương án đó. Câu hỏi đóng thường được sử dụng trong nghiên cứu, cuộc khảo sát, hoặc các tình huống yêu cầu sự đo lường cụ thể.

Những đặc điểm của câu hỏi đóng

Có các phương án trả lời cụ thể: Câu hỏi đóng cung cấp cho người trả lời một số lựa chọn cụ thể để chọn, thường được định sẵn bởi người hỏi. Các phương án này có thể là các lựa chọn như “Có” hoặc “Không”, hoặc một danh sách các tùy chọn cụ thể khác.

Dễ hiểu và rõ ràng: Câu hỏi đóng thường được sắp xếp một cách rõ ràng và dễ hiểu, giúp người trả lời nhanh chóng hiểu được ý của câu hỏi.

Dễ xử lý và phân tích: Vì có sẵn các phương án trả lời cụ thể, việc xử lý và phân tích kết quả từ câu hỏi đóng trở nên đơn giản hơn. Điều này giúp cho quá trình thu thập và đánh giá dữ liệu trở nên hiệu quả hơn.

Thích hợp cho mục đích cụ thể: Câu hỏi đóng thường được sử dụng trong các cuộc khảo sát, bài kiểm tra, hoặc trong các tình huống yêu cầu sự đo lường cụ thể. Đặc điểm này giúp cho việc thu thập thông tin được tiêu thụ và sử dụng một cách có ý nghĩa và có thể đo lường được.

Ví dụ:

Câu hỏi về sở thích: Bạn thích loại thể thao nào sau đây nhất? (a) Bóng đá (b) Bóng rổ (c) Bóng chuyền (d) Cầu lông

Câu hỏi về quan điểm cá nhân: Bạn đồng ý với tuyên bố sau đây không? “Việc học ngoại ngữ là quan trọng cho sự phát triển cá nhân.” (a) Đồng ý hoàn toàn (b) Đồng ý một phần (c) Không đồng ý

Câu hỏi về kinh nghiệm hoặc hành động cụ thể: Bạn đã từng sử dụng sản phẩm X không? (a) Có (b) Không

Câu hỏi về ưu tiên: Bạn sẽ ưu tiên chọn loại sản phẩm nào sau đây để sử dụng hàng ngày? (a) Sản phẩm A (b) Sản phẩm B (c) Sản phẩm C

Câu hỏi đánh giá: Đánh giá của bạn về chất lượng dịch vụ của nhà hàng ABC là gì? (a) Tuyệt vời (b) Tốt (c) Trung bình (d) Kém

Xem thêm: Giả thuyết nghiên cứu là gì? Khái niệm, đặc điểm, vai trò và cách thức

Câu hỏi mở là gì?

Những đặc điểm của câu hỏi mở

Không giới hạn phạm vi trả lời: Câu hỏi mở không đặt ra các phương án trả lời cụ thể, mà cho phép người trả lời tự do diễn đạt ý kiến, suy nghĩ và cảm xúc của họ một cách tự do.

Khuyến khích sự sáng tạo và tự do diễn đạt: Đặc điểm này tạo điều kiện cho người trả lời thể hiện sự sáng tạo và tự do diễn đạt ý kiến của mình một cách tự nhiên và linh hoạt.

Tạo ra thông tin phong phú và đa dạng: Bằng cách cho phép người trả lời tự do diễn đạt, câu hỏi mở tạo ra các câu trả lời phong phú, đa dạng, và chi tiết hơn, giúp nắm bắt được nhiều thông tin hơn về ý kiến và suy nghĩ của họ.

Thích hợp cho các tình huống phân tích sâu sắc: Câu hỏi mở thường được sử dụng trong các cuộc phỏng vấn, nghiên cứu chất lượng, hoặc các tình huống yêu cầu sự phân tích sâu sắc và hiểu biết sâu rộng về ý kiến và suy nghĩ của người tham gia.

Yêu cầu kỹ năng xử lý và phân tích: Do tính tự do và đa dạng của câu trả lời, việc xử lý và phân tích thông tin từ câu hỏi mở đòi hỏi kỹ năng và sự chú ý đặc biệt từ người thu thập và phân tích dữ liệu.

Ví dụ:

Về ý kiến cá nhân: Bạn nghĩ gì về biến đổi khí hậu và tác động của nó đối với cuộc sống hàng ngày của bạn?

Về kinh nghiệm cá nhân: Hãy kể về một trải nghiệm bạn đã có khi đi du lịch đến nơi xa lạ nhất mà bạn từng đi.

Về mục tiêu và ước mơ:

Trong tương lai, bạn muốn đạt được điều gì nhất trong cuộc sống của bạn và tại sao?

Về quan điểm và giá trị cá nhân:

Bạn nghĩ gì về vai trò của giáo dục trong việc phát triển con người?

Về quan điểm về vấn đề xã hội:

Bạn nghĩ gì về biện pháp giảm nghèo trong cộng đồng của chúng ta?

Nếu như bạn có thắc mắc cần hỗ trợ hãy đăng ký form đăng ký hỗ trợ dưới đây để được hỗ trợ hoàn toàn miễn phí:

So sánh ưu điểm và hạn chế của câu hỏi đóng và câu hỏi mở

Vâỵ rốt cuộc câu hỏi đóng và câu hỏi mở có ưu điểm và nhược điểm cụ thể ra sao

Ưu nhược điểm của câu hỏi đóng

Ưu điểm: dễ xử lý và phân tích, tính đo lường cao, dễ hiểu và sử dụng.

Nhược điểm: hạn chế sự sáng tạo, thiếu đa dạng.

Ưu điểm

• Dễ xử lý và phân tích:

Câu hỏi đóng thường cung cấp các lựa chọn trả lời cụ thể, rõ ràng, giúp việc thu thập và xử lý dữ liệu trở nên đơn giản và hiệu quả hơn.Dữ liệu thu thập được từ câu hỏi đóng thường ở dạng định lượng, dễ dàng mã hóa và phân tích thống kê bằng các công cụ máy tính.

Việc so sánh và đối chiếu các câu trả lời cũng trở nên dễ dàng hơn, giúp nhà nghiên cứu rút ra những kết luận chính xác và khách quan.

• Tính đo lường cao:

Nhờ các phương án trả lời được định nghĩa trước, câu hỏi đóng cho phép đo lường một cách chính xác các yếu tố cụ thể mà người nghiên cứu quan tâm. Ví dụ, với câu hỏi “Bạn hài lòng với chất lượng sản phẩm của chúng tôi như thế nào?”, các lựa chọn trả lời “Rất hài lòng”, “Hài lòng”, “Bình thường”, “Không hài lòng”, “Rất không hài lòng” sẽ cung cấp cho nhà nghiên cứu dữ liệu cụ thể về mức độ hài lòng của khách hàng đối với sản phẩm.

Điều này giúp nhà nghiên cứu đánh giá hiệu quả sản phẩm và đưa ra những biện pháp cải tiến phù hợp.

• Dễ hiểu và sử dụng:

Câu hỏi đóng thường được xây dựng một cách đơn giản, dễ hiểu, sử dụng ngôn ngữ rõ ràng và súc tích. Nhờ vậy, người trả lời có thể dễ dàng nắm bắt ý nghĩa của câu hỏi và đưa ra câu trả lời chính xác. Việc sử dụng câu hỏi đóng giúp nâng cao hiệu quả thu thập dữ liệu, đặc biệt khi khảo sát đối tượng đông đảo hoặc người có trình độ học vấn thấp.

Nhược điểm

• Hạn chế sự sáng tạo và tự do diễn đạt:

Câu hỏi đóng thường cung cấp các lựa chọn trả lời cụ thể, khiến người trả lời bị gò bó trong khuôn khổ đã được định sẵn. Điều này có thể hạn chế khả năng sáng tạo và tư duy độc lập của họ, dẫn đến việc bỏ sót những thông tin quan trọng hoặc không đánh giá được một cách toàn diện về ý kiến của họ.

Ví dụ, với câu hỏi “Bạn thích màu gì nhất?”, các lựa chọn trả lời “Đỏ”, “Vàng”, “Xanh”, “Cam”, “Tím” có thể khiến người trả lời bỏ qua những màu sắc khác mà họ yêu thích, hoặc không thể diễn đạt được sắc thái yêu thích của họ một cách chính xác.

• Không phản ánh sự đa dạng của ý kiến:

Do các phương án trả lời được định sẵn, câu hỏi đóng có thể không bao hàm được tất cả các ý kiến và quan điểm của người tham gia. Điều này dẫn đến việc đánh giá không chính xác về vấn đề nghiên cứu, đặc biệt là khi khảo sát đối tượng có nhiều quan điểm khác nhau.

Ví dụ, với câu hỏi “Bạn có hài lòng với chất lượng sản phẩm của chúng tôi không?”, các lựa chọn trả lời “Có”, “Không” không thể phản ánh được mức độ hài lòng cụ thể của khách hàng, cũng như những lý do khiến họ hài lòng hoặc không hài lòng.

Có thể bạn hứng thú: Khách thể nghiên cứu là gì? cách xác định và phân biệt với đối tượng

Ngoài ra, câu hỏi đóng còn có một số hạn chế khác như:

• Có thể tạo ra sự thiên vị: Cách thức xây dựng câu hỏi đóng có thể ảnh hưởng đến cách người trả lời hiểu và trả lời câu hỏi, dẫn đến sự thiên vị trong dữ liệu thu thập được.
• Có thể không thu thập được đầy đủ thông tin: Câu hỏi đóng chỉ cung cấp thông tin về những khía cạnh mà người nghiên cứu quan tâm, có thể bỏ sót những thông tin quan trọng khác.

Ưu nhược điểm của câu hỏi mở

Ưu điểm

• Khuyến khích sự sáng tạo và tự do diễn đạt:

Câu hỏi mở không giới hạn người trả lời trong những lựa chọn trả lời cụ thể, mà cho phép họ tự do diễn đạt ý kiến, suy nghĩ và cảm xúc của họ một cách sáng tạo và độc đáo.Điều này giúp khai thác tối đa tiềm năng của người trả lời, thu thập được những thông tin mà câu hỏi đóng không thể nào có được.

Ví dụ, với câu hỏi “Bạn có thể chia sẻ về dự định tương lai của mình?”, người trả lời có thể chia sẻ về những ước mơ, hoài bão, kế hoạch cụ thể cho tương lai của họ, cung cấp cho nhà nghiên cứu những thông tin chi tiết và sâu sắc hơn về suy nghĩ và mong muốn của họ.

• Tạo ra thông tin phong phú và đa dạng:

Do cho phép người trả lời tự do diễn đạt, câu hỏi mở thường tạo ra các câu trả lời phong phú, đa dạng và chi tiết hơn so với câu hỏi đóng. Những câu trả lời này không chỉ cung cấp thông tin về những khía cạnh mà người nghiên cứu quan tâm, mà còn có thể hé lộ những góc nhìn mới, những ý tưởng độc đáo mà nhà nghiên cứu không ngờ tới.

Ví dụ, với câu hỏi “Bạn nghĩ gì về bộ phim này?”, người trả lời có thể chia sẻ về những đánh giá, cảm nhận của họ về nội dung, diễn xuất, âm nhạc, v.v., cung cấp cho nhà nghiên cứu một cái nhìn toàn diện hơn về cách khán giả tiếp nhận bộ phim.

Ngoài ra, câu hỏi mở còn có một số ưu điểm khác như:

Giúp hiểu rõ hơn về người trả lời: Bằng cách lắng nghe những câu trả lời chi tiết và chân thành, nhà nghiên cứu có thể hiểu rõ hơn về suy nghĩ, cảm xúc, động lực và hành vi của người trả lời.

Tăng cường sự tham gia của người trả lời: Câu hỏi mở khiến người trả lời cảm thấy được tôn trọng và lắng nghe, từ đó tăng cường sự tham gia và hợp tác của họ trong quá trình nghiên cứu.

Phát hiện ra những vấn đề mới: Những câu trả lời bất ngờ từ câu hỏi mở có thể giúp nhà nghiên cứu phát hiện ra những vấn đề mới mà họ chưa từng nghĩ đến, dẫn đến những hướng nghiên cứu mới.

Nhược điểm

Đòi hỏi nhiều thời gian và công sức:

Câu hỏi mở thường cho phép người trả lời tự do diễn đạt ý kiến, suy nghĩ và cảm xúc của họ một cách chi tiết và cụ thể. Điều này dẫn đến việc thu thập được nhiều dữ liệu hơn so với câu hỏi đóng, nhưng cũng khiến việc xử lý và phân tích dữ liệu trở nên phức tạp và tốn nhiều thời gian hơn.

Nhà nghiên cứu cần phải đọc và phân tích từng câu trả lời một cách cẩn thận để có thể rút ra những kết luận chính xác.Việc sử dụng các công cụ hỗ trợ phân tích dữ liệu cũng có thể gặp nhiều khó khăn do tính chất phi cấu trúc của dữ liệu thu thập được từ câu hỏi mở.

Không phản ánh được ý kiến toàn diện của tất cả người tham gia:

Do tính chủ quan và đa dạng của câu trả lời, câu hỏi mở có thể không phản ánh được ý kiến của tất cả người tham gia một cách toàn diện. Một số người trả lời có thể đưa ra những ý kiến cực đoan hoặc không đại diện cho đa số. Việc lựa chọn và phân tích các câu trả lời để đưa ra kết luận cũng có thể dẫn đến sự thiên vị của nhà nghiên cứu.

Ngoài ra, câu hỏi mở còn có một số hạn chế khác như:

Khó khăn trong việc so sánh các câu trả lời: Do tính chất phi cấu trúc và đa dạng của dữ liệu, việc so sánh các câu trả lời thu thập được từ câu hỏi mở có thể gặp nhiều khó khăn.

Dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc của người trả lời: Cảm xúc của người trả lời có thể ảnh hưởng đến cách họ diễn đạt ý kiến, dẫn đến sự thiên vị trong dữ liệu thu thập được.

Có thể khó kiểm soát được hướng đi của cuộc phỏng vấn: Trong trường hợp sử dụng câu hỏi mở trong phỏng vấn, việc kiểm soát được hướng đi của cuộc phỏng vấn và thu thập được thông tin quan trọng có thể gặp nhiều khó khăn.

Nên sử dụng câu hỏi đóng hay câu hỏi mở

Việc sử dụng câu hỏi đóng hay câu hỏi mở phụ thuộc vào mục đích cụ thể của bạn trong việc thu thập thông tin và mục tiêu của cuộc thảo luận hoặc nghiên cứu. Dưới đây là một số tình huống phù hợp với việc sử dụng mỗi loại câu hỏi:

Nên sử dụng câu hỏi đóng khi:

Bạn cần thu thập thông tin cụ thể và đo lường được, ví dụ như trong các cuộc khảo sát hoặc bài kiểm tra.

Mục tiêu của bạn là so sánh các phản ứng hoặc ước lượng một tỷ lệ phần trăm.

Bạn muốn giảm bớt sự chủ quan và sự biến động trong các câu trả lời.

Nên sử dụng câu hỏi mở khi:

Bạn cần thu thập ý kiến sâu sắc, ý thức và suy nghĩ phức tạp của người tham gia.

Mục tiêu của bạn là khám phá ý kiến, trải nghiệm cá nhân và cảm xúc.

Bạn muốn tạo điều kiện cho sự sáng tạo và tự do diễn đạt từ phía người trả lời.

Bạn cần thu thập dữ liệu chi tiết và đa chiều về một vấn đề hoặc tình huống cụ thể.

Trong nhiều trường hợp, việc kết hợp cả hai loại câu hỏi có thể là lựa chọn tốt nhất, giúp bạn thu được cái nhìn toàn diện và đa chiều nhất về vấn đề hoặc tình huống mà bạn quan tâm.

Tổng kết

Vậy là bạn vừa tìm hiểu qua câu hỏi đóng là gì, câu hỏi mở là gì, ưu nhược điểm của từng loại câu hỏi và cách chọn loại câu hỏi phù hợp cho cuộc nghiên cứu. Nếu như còn thắc mắc hãy liên hệ với chúng mình qua Fanpage Facebook: S4S – Gia Sư hỗ trợ sinh viên Digital Marketing hoặc tham gia Group Học và Hỏi Digital Marketing TMDT – S4S để được giải đáp thắc mắc và biết thêm nhiều kiến thức về Digital Marketing bổ ích.